XIX asrning 70-yillariga kelib Rossiya imperiyasi O‘rta Osiyodagi so‘nggi mustaqil davlatni, Xiva xonligini qo‘shib oldi. Xiva xonligi har tomondan rus hududlari va Buxoroning rus vasal xonligi hududlari bilan o‘rab olingan. Maqolada Xiva xonligiga tashrif buyurgan rus sayohatchilari (diplomatlar, savdogarlar, olimlar) ning ma’lumotlari tahlil qilingan. Sayohatchilar maqsadi ob’ektiv ma’lumot olish bo‘lib, hozirgi kunda ular juda qimmatlidir. Misol tariqasida XVIII asrda Xiva xonligiga tashrif buyurgan ko‘plab rus va olmonli sayohatchilar Beneveni, leytenant Dmitriy Gladishev, Ivan Muravin, harbiy shifokor Yegor Blankennagel, Ali Suavi bergan qimmatli ma’lumotlar Xiva xonligiga doir hisoblanadi.